هدف از این بخش:

• آشنایی درمانگران با بلوغ و مراحل رشد هویت جنسی در نوجوانان
• بررسی انطباق نداشتن جنسیتی/جنسیت نامنطبق
• بررسی مشکلات نوجوانان دگرباش در خانواده و نقش رابطهء پدر و مادر در رشد مثبت هویت جنسی
• بررسی سلامت و بهداشت روان نوجوانان دگرباش

مطالب مورد بحث:

• بلوغ سن و قانونی
• انطباق نداشتن جنسیتی/جنسیت نامنطبق
• خانواده و مشکلات مرتبط
• دلبستگی فرزند-والد و پیامدهای آن
• عکس‌العمل والدین در مقابل آشکارسازی هویت جنسی فرزندان
• سلامت روان نوجوانان دگرباش و رابطهء آن با والدین
• احساس تنهایی و انزوای اجتماعی
• تجربه آزار و خشونت
• مشکلات مرتبط با محیط مدرسه
• آموزش جنسی و رفتارهای پرخطر
• مصرف مواد
• کار با نوجوانان دگرباش

در قسمت اول از جلد دوم، صحبت از جنبه‌های قانونی و فلسفی “سن قانونی” و چرایی آن نیست، بلکه نگاهی کوتاه خواهیم داشت به مشکلاتی که نوجوانان دگرباش در ارتباط با بلوغ دارند، و در ادامه مشکلات ناشی از شروع رابطهء جنسی قبل از شانزده سالگی. به طور خیلی ساده می‌توان بلوغ را دوره< سنی تعریف کرد که بدن کودک شروع به رشد می‌کند و تغییراتی در آن شکل می‌گیرد که این تغییرات در نهایت به بزرگ‌سالی منجر می‌شود.

میانگین سن بلوغ در میان دختران یازده، و برای پسران دوازده سال ذکر شده است (سیستم درمانی بریتانیا 2021). اما در همهء افراد یکسان نیست و یک بلوغ جنسی طبیعی معمولا بین سنین هشت تا چهارده سال سال اتفاق می‌افتد و پروسه کامل شدن آن معمولا چهار سال طول می‌کشد. کودکانی که سن بلوغ قبل از هشت سالگی یا بعد از چهارده سالگی را تجربه می‌کنند باید به پزشک مراجعه کنند تا از سلامتی‌شان اطمینان کامل حاصل شود.

هدف از این بخش:
الف. آشنایی درمانگران با مسائل و مشکلاتی که افراد مجرد دگرباش با آن روبه‌رو هستند.
ب. فهم و درک بهتر رفتارهای پرخطر جنسی.
ج. فهم و درک بهتر مسائل و مشکلات افراد مجرد دگرباشی که با محدودیت‌های بیشتری روبه‌رو هستند، مانند زندگی در روستاها یا داشتن معلولیت.

مطالب مورد بحث در این بخش:
الف. خودپنداره و تاثیرات آن بر افراد مجرد دگرباش.
ب. ملاقات و آشنایی با دیگران.
ج. رابطهء عاطفی.
د. رفتارهای پرخطر جنسی.
ه. افراد مجرد دگرباش شهرهای کوچک و روستاها.
و. افراد مجرد دگرباش اقوام و اقلیت‌های قومی.
ز. افراد دگرباش مجرد و دارای معلولیت

هدف از این بخش:

الف. آشنایی درمانگران با اصطلاحات و واژگانی که افراد دگرباش برای تعریف روابط خود از آن استفاده می‌کنند و فهم درک بهتر از روابط افراد دگرباش.
ب. آشنایی درمانگران با شرایط زوج‌های دگرباش در ایران و نحوهء کار با آن‌ها.
ج. آشنایی درمانگران با خشونت و آزار و اذیت در روابط افراد دگرباش و نحوهء کار با آن‌ها.

مطالب مورد بحث:

الف. اصطلاحات و واژگان
ب. تعیین نوع رابطه
ج. زوج‌های دگرباش در ایران
د. شروع کار با زوجین
ه. خشونت و آزار در روابط عاطفی
و. انواع چرخهء خشونت و آزار و اذیت
ز. مشخصات فرد آزارگر و قربانی و دلایل ماندن در رابطه
ح. نحوهء کار با فرد آزارگر و قربانی خشونت

در بخش‌های مختلف، نویسنده سعی کرده از نمونه‌های بالینی استفاده کند که خود طی سال‌هال کار با مراجعه کنندگان هم‌جنس گرا، دوجنس گرا و تراجنسیتی خود با آن رو به رو است. از آنجایی که بررسی عمیق هر نمونهء بالینی فراتر از محدودهء کتاب حاظر است، فقط به صورت موجز و خلاصه به توضیح دلیل مرجعه، تشخیص و ارزیابی و روند درمان بسنده شده است. همچنین برای ناشناس ماندن افراد تغیراتی در اطلاعات جمعیتی و شخصی از جمله سن، شغل، تعداد فرزندان و غیره داده شده است که البته تلاش شده که این تغییرات در کلیت مشکل بالینی و هدف آموزشی آن اختلالی وارد نکند.

بیشتر فصل‌ها با تعاریف واژه‌های کلیدی شروع می‌شوند. این به خاطر این است که خواننده درک مشترکی از واژه‌ها با نویسنده داشته باشد. اگرچه واژه‌نامه در آخر کتاب آورده شده که خوانندگان می‌توانند تعاریف بیشتر کلمات ناآشنا را در آنجا بیابند. استفاده صحیح واژه‌ها در کار با مراجعه کنندگان دگرباش بسیار اهمیت دارد زیرا؛

• الف. سبب می‌شود، مراجعه کننده متوجه شود که درمانگر او فهمیده است و درک می‌کند که این خود موجب اعتماد سازی بین درمانگرا و مراجعه کننده خواهد شد.
• ب. باعث آسان شدن بحث و گفت‌وگو با دیگر متخصصان بهداشت روان می‌شود یا هنگام جلسات با ناظر بالینی، استفاده صحیح از واژده‌ها سبب فهم بیشتر ناظر از وضعیت مراجعه کننده خواهد شد.
• ج. به فهم بهتر مراجعه کننده از هویت جنسی و جنسیتی خود کمک می‌کند.
• د. فهمیدن درست و کامل واژه‌ها به کاهش سوگیری‌های فردی، فرهنگی و مذهبی درمانگر و مراجعه کننده کمک می‌کند.

این کتاب تلاش شخصی و با هزینهء فردی است، بدون وابستگی به هیچ سازمان، ارگان و گروه خاصی انجام شده، به همین دلیل نوشتن آن بیشتر از آنچه انتظار می‌رفت طول کشید و عدم وجود تیم پژوهشی باعث بیشتر شدن محدودیت‌های این کتاب شد. به همین دلیل از همین‌جا، برای بهتر شدن این کتاب چاپ‌های آینده مشتاقانه منتظر نظرات و همکاری پژوهشگران و محققان علاقه2مند در این زمینه هستم.

همانطور که از اسم کتاب برمی‌آید، این کتاب مقدمه‌ای است بر روش کار با اقلیت‌های جنسی و جنسیتی و ادعایی بر جامع بودن خود ندارد و دارای محدودیت‌های زیادی است که خوانندگان باید از آن آگاه باشند. یک اینکه، بیشتر مطالب مرتبط با گروه‌های دیگری از افراد ال‌جی‌بی‌تی کیو پلاس (دگرباش، کوییر، رنگین کمانی) در اینجا بحث نشده است، مثلا هیچ مطلبی دربارهء کار با افراد پنسکشوال، اسکشوال و نان باینری و دیگر افراد با تنوع‌های جنسی و جنسیتی آورده نشده و فقط به تعاریفشان بسنده شده است. دو دلیل اصلی برای آن وجود دارد، یک. کمبود پژوهش در بین این گروه از افراد. دو. فضای محدود این کتاب.

همچنین دربارهء موضوعاتمهمی از جمله اچ‌ای‌وی و کار با افراد دگرباش اچ‌ای‌ویمثبت، کار با پدر و مادرهای دگرباشی که در رابطه هستند و با شریک هم‌جنس خود زندگی می‌کنند یا والدین دگرباشی که فقط با فرزند(ان) خود زندگی می‌کنند،کار با افراد دگرباش پناه‌جو، پناهنده و مهاجر بحث نشده که امید است در چاپ‌های بعدی به آن پرداخته شود. اگرچه بیشتر مطالب بحث شده در این کتاب قابل استفاده در کار با تقریبا تمام گروه‌های افراد دگرباش است.

یکی دیگر از محدودیت‌های کتاب، بررسی نکردن مشخص مشکلات و اختلالات روان و شخصیتی همراه (اختلالات همراه) است که ضرورتا ناشی از تبعیض، ظلم و ستم درونی شده،هم‌جنس گراهراسی درونی شده نیستند. محدودیت بعدی این است که مطالبی که در این کتاب استفاده شده از دو منبع اصلی می‌آیند: تحقیقا تجربی (بیشتر از اروپا و ایالات متحده آمریکا و بسیار کم از پژوهش‌های ایرانی) و تجربه‌های بالینی خود نویسنده که تلاش کرده است تا جایی که امکان دارد در بخش‌های مختلف به کار با افراد دگرباش با پیشینه‌های قومی و نژادی متفاوت در ایران بپردازد، ولی متاسفانه تحقیقات در این زمینه وجود ندارد و امید است که در آیندهء نه‌چندان دور، شاهد این‌چنین پژوهش‌ها در ایران باشیم.